خــلـاصــــــــــــــه : ایجاد بناهای باشکوه و مرتفع از دوران باستان آغاز گشت.مصریان پیشگام این رخداد مذهبی - اعتقادی بودند.هرم های زوسر, خمیده, سرخ و مجموعه اهرام ثلاثه آغاز باشکوه این روند بود که تا برج دبی (افتتاح 4 ژانویه 2010) تداوم داشته است.

ایجاد بناهای باشکوه و مرتفع از دوران باستان آغاز گشت. مصر باستان بستر مناسبی برای خلق نخستین بناهای بلند مرتبه‌ی جهان کهن بود. به دلیل اعتقاد مصریان به جهان پس از مرگ، ساخت مقابر شکوهمند برای فراعنه به عنوان وظیفه‌ای مذهبی و افتخاری بزرگ باعث گردید تا یادمان‌هایی عظیم عمدتاً به وسیله‌ی نیروی مردمی و داوطلبانه انجام پذیرفت.

نخستین ساختمان بلند مرتبه‌ی جهان به سال2650 پیش از میلاد در سقاره مصر ایجاد گشت. فرعون زوسر در زمان حکومت خود دستور به ساخت آرامگاهی باشکوه داد، بنایی که توسّط «ایمحوتپ»، وزیر و مشاور وی و نخستین هنرمندی که نامش در تاریخ جهان به ثبت رسیده است، با ارتفاعی معادل61متر احداث شد. هرم پلکانی زوسر متشکل از 6مصطبه(سکو)ی هم ارتفاع و کوچک شونده بود که در زیر سطح خود فضایی جهت تدفین فرعون داشت. این نخستین بنای عظیم سنگی جهان است.

پس از هرم زوسر، بنیانگزار سلسله‌ی چهارم پادشاهی مصر باستان، سنفرو، اقدام به ساخت سه آرامگاه سلطنتی نمود که این کار، عنوان «بزرگ‌ترین هرم ساز تاریخ مصر» را برای وی به ارمغان آورد. نخستین آن‌ها، هرم پلکانی میدوم بود، مشتمل بر هشت مصطبه و بلندایی معادل 5/91متر که در هنگام ساخت ریزش کرد و «نخستین فاجعه‌ی عظیم ساختمانی» را به وجود آورد.

دوّمین آرامگاه وی در جنوب دشت دهشور قرار دارد. مقبره‌ای موسوم به هرم خمیده که فرم غیرعادی آن دارای تغییر زوایه‌ای در میانه‌ی بدنه‌ی خود است. این آرامگاه 5/101متری، چهارمین هرم عظیم سنگی مصر باستان است و «اوّلین هرم واقعی جهان».

فرعون سنفرو در حدود سال2590 پیش از میلاد، اقدام به ساخت سوّمین و آخرین مقبره‌ی سلطنتی خود نمود. هرم سرخ با بلندای 105متر در شمال دشت دهشور، سوّمین هرم عظیم مصر باستان و «نخستین هرم کامل جهان» است که در دوره‌ی تسلط مسلمانان، کلیه‌ی روکش سفید رنگ سنگ آهکی آن را جهت ساختمان‌سازی جدا نمودند.

خوفو یا خئوپس، فرزند و جانشین سنفرو در سال2570پیش از میلاد، بزرگترین و بلندترین بنای جهان باستان که تنها بازمانده‌ی عجایب هفت‌گانه‌ی جهان باستان بود را در دشت گیزا بنا نهاد. این هرم عظیم و جادویی که روند ساخت آن تنها حدود 30سال به طول انجامید، حدود 146متر بلندا داشت و جرم آن را یک صد میلیونیوم جرم کره‌ی زمین تخمین زده‌اند و در ساخت آن 000/300/2قطعه سنگ با وزن متوسط حدود 5/2تن در 210ردیف سنگ‌چین استفاده شده بود. این یادمان غول پیکر که به وسیله‌ی معماری به نام «حمون» برپاگشت، حدود 4هزار سال عنوان، «مرتفع‌ترین دست ساخته‌ی بشر» را به خود اختصاص داد. سطح اشغال این هرم، 37/5هکتار، حدود دو برابر کلیسای پیتررم است و با سنگ‌های بکار رفته «هرم بزرگ خوفو می‌توان پنج کلیسای بزرگ جهان (کلیساهای سن پیتر در رم، سنت پل و وست مینستر در لندن و کلیساهای جامع میلان و فلورالین در ایتالیا را همزمان ساخت.

پس از خوفو، جانشین(پسر یا برادر)وی، دوّمین هرم عظیم مصر را در محور قطری هرم بزرگ گیزا بر پانمود. هرم خفرع یا خفرن حدود 5/143 متر بلندا داشت و در حدود سال2530 پیش از میلاد احداث شد.

از دیگر سو، نخستین بنای مرتفع خشتی جهان، براساس مدارک نوشتاری، برج عبریان بابل بود که زمان ساخت آن به حدود سال 600پیش از میلاد باز می‌گردد و در شهر باستانی بابل به وسیله‌ی نبوکدنصر(بخت نصر) در 7طبقه با ارتفاعی حدود 90متر احداث شد. امروزه از این بنای زیگوراتی شکل افسانه‌ای هیچ اثری وجود ندارد.

فانوس دریایی اسکندریه که عنوان «نخستین آسمانخراش‌ جهان» رایدک می‌کشد نیز از جمله بناهای شاخص و بلندمرتبه‌ی جهان است که در سرزمین مصر واقع بود. این بنا بین سال‌های 285 تا 247 پیش از میلاد در بندر فاروس به وسیله‌ی بطلمیوس دوّم با 134متر بلندا(معادل بنایی 40طبقه) ساخته شد. معمار فانوس دریایی «سوسستراتوس کنیدوسی» یونانی بود که آن را لنگرگاه، بندر اسکندریه بر پاداشت. این بنای بلند مرتبه که یکی از عجایب هفت‌گانه‌ی باستان بود در سال955 میلادی بر اثر زمین لرزه و توفان‌های بسیار، دچار خسارات عمده‌ای شد و سرانجام در سده‌ی 14 میلادی براثر زمین لرزه‌ای دیگر به طور کامل فرو ریخت.

رکورد ارتفاع تا سال1311 میلادی در اختیار هرم بزرگ خوفو بود. در این سال، مناره مخروطی شکل کلیسای جامع لینکولن انگلستان با بلندای 160متر تکمیل گشت. کلیسای مذکور که از شاهکارهای سبک گوتیک اروپا محسوب می‌شود در سال 1185میلادی آغاز به ساخت شد و دارای بلندترین برج‌های کلیساهای قرون وسطی می‌باشد.

با ایجاد «یادمان واشنگتن» در سال 1884 میلادی با ارتفاعی معادل170متر که ساختار و ظاهری مشابه اُبلسیک‌های  مصری دارد و برای بزرگداشت جرج واشنگتن، نخستین رئیس جمهور ایالات متحده، احداث گردید، بار دیگر حدّنصاب ارتفاع شکست. یادمان مذکور در سال1848 به وسیله‌ی «رابرت میلز» آغاز به ساخت شد، گرچه تا 40سال بعد، سی سال پس از مرگ معمار، به پایان نرسید.

با ظهور تکنولوژی جدید، فولاد، ساختمان‌ها از نظر ارتفاع و ساختار، چهره‌ای متفاوت یافتند. با ساخت برج ایفل به وسیله‌ی گوستا و ایفل در سال1889 ساختمان‌های بلند مرتبه با چهره‌ای جدید ظهور نمودند.