سقف سرد و سقف گرم چیست؟
سقف شیبدار
به سقفی که حداقل شیب آن ۱۵ درجه تا حداکثر۷۰درجه باشد سقف شیبدار گویند، بهترین میزان شیب برای بام شیبدار بین ۳۵تا ۵۰ درجه است، حداکثر شیب را میتوان تا ۷۰ درجه درنظرگرفت. (بالای ۷۰درجه در واقع یک دیوار خواهیم داشت).
با توجه به اینکه درصد شیب در زیبایی نمای ساختمان بسیار موثراست باید این موضوع را در نظر داشت نوع پوششی که انتخاب میکنیم محدودیتی برای ما هنگام طراحی شیب موردنظرمان ایجاد نکند ، بر فرض مثال تایلهای سفالی را نمیتوان بر روی سقفهای شیبدار با شیب کمتر از ۴۰درجه نصب کرد.
سقف بام با زاویه ۱۵تا ۲۰ درجه اغلب سقفهای با شیب کم نامیده میشوند . هنگام اجرای پوشش سقفی بر روی اینگونه سقفها که دارای حداقل شیب میباشند به منظور جلوگیری از نفوذ آب بر اثر وزش باد شدید باید حداکثر همپوشانی تایلهای سقفی انجام گیرد و ابتداعایق رطوبتی (ایزوگام) در زیر تایلها اجرا شود.
سقف شیب دار
گستره و دامنه کاربرد پوششها
در ساختمانهای صنعتی، آشیانه هواپیما، انبارهای بزرگ و سایر ابنیه مشابه که معمولاً دهانه بین ستونها و دیوارها از حد معمول بیشتر است، به منظور احتراز از کاربرد تیرهای بتنی و آهنی سنگین ، از سقفهای شیبدار استفاده می کنند . علاوه بر موارد فوق در مواقعی که سقف ساختمان مورد استفاده طبقات بعدی قرار نمی گیرد، ممکن است به دلایل گوناگون از این نوع سقف استفاده شود . در مناطق سردسیر و کنار دریا که نزول برف و باران زیاد است ، اجرای این سقف باعث می شود که برف و باران به راحتی از لوله ناودان یا لبه سقف به خارج ریخته و احتیاج به برف روبی نداشته باشند . سقفهای شیبدار در مقایسه با سقفهای مسطح به مواظبت کمتری احتیاج دارند و اجرای آنها از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است. علاوه بر اینها در برخی از نقاط ممکن است ورقهای پوششی به عنوان عایق رطوبت روی سقفهای شیبدار بتنی یا طاق ضربی قرار گیرند. در مورد اخیر بیشتر از ورقهای آزبست و سیمان استفاده می شود.
سقف سرد و سقف گرم چیست؟
سقف سرد
به سقفهایی گفته میشود که در ساختار آنها از عایق حرارتی استفاده نمیشود ، معمولا در اینگونه ساختمانها عایق حرارتی بر روی سقف طبقه زیرین قرار داده میشود.این نوع سقف در اکثر خانه هایی که سقف آنها شیبدارمیباشد متداول است. در سقف شیبدار سرد دمای هوای زیر پشت بام نزدیک به دمای هوای بیرون ساختمان است.
سقف گرم
به سقفهایی که در ساختار آن از عایق حرارتی استفاده شده سقف گرم گفته میشود ،عایق های حرارتی متداول که در بام شیبدارمورد استفاده قرارمیگیرند عبارتند از: فوم اِکس پی اِس (XPS )، فوم پلی اورتان،فوم پلی استایرین(یونولیت)،پشم سنگ،پشم شیشه و عایقهای حرارتی رولی.
درصورتیکه نیاز به استفاده از فضای زیر بام باشد مثلا بعنوان اطاق اضافی زیر شیروانی و یا فضای انباری باید سقف شیبدار گرم اجرا شود.
در سقف شیبدار گرم با توجه به اینکه عایق حرارتی مستقیم زیر تایلهای پوشش سقفی قرار میگیرند تبادل درجه حرارت بین فضای بیرون و داخل ساختمان در زیر بام به حداقل رسیده درنتیجه هوای زیر سقف شیبدار مطبوع وفضای اطاق زیرشیروانی قابل استفاده خواهد بود.
طبقه بندی سقفهای شیبدار و پوشش آنها
تقسیم بندی سقفهای شیبدار از لحاظ سازه سقف، طرق شیب بندی و نوع پوشش روی خرپا به شرح زیر است:
الف) طبقه بندی با توجه به جنس مصالح سازه سقف
پوششهای شیبدار معمولاً روی خرپاهای فلزی یا چوبی قرار می گیرند، علاوه بر خرپا در برخی از موارد ممکن است این پوششها روی سقفهای بتنی شیبدار و یا طاق ضربی نیز قرار گیرند.
ب) طبقه بندی با توجه به شیب بندی سقف
۱ - معرفی و بررسی انواع سقف شیبدار تک بر
سقف تک بر یا ( Sloping Roof ) تنها یک ضلع دارد. پانل شیبداری که به یک دیوار بلند متصل شده است. می‌توانید آن را به عنوان یک سقف شیروانی در ذهن خود مجسم کنید که از وسط به دو نیم تقسیم شده است یا یک سقف مسطح که زاویه‌ای ٤٥ درجه به خود گرفته است. این نوع سقفها را میتوان اغلب بر روی بخش های جانبی ساختمان از قبیل تراس و آلونک یافت. با این اوصاف، امروزه شاهد استفاده از این گونه سقفها بر بام عمارات مدرن‌تر هستیم.
به خاطر شیب تند اینگونه سقفها چاره‌ای نداریم جز آن که پوششهای لاستیکی را از لیست مواد قابل استفاده بر روی بام‌های شیبدار تک بر خط بزنیم. برای شیک و ساده جلوه‌دادن این سقفها میتوان به جای شینگل و موزائیک از درز جوش‌های ایستا (Standing Seam) بر روی این سقفها استفاده کرد. به علاوه میتوان برای رعایت موازین سازگاری با محیط زیست و به خود‌کفایی رساندن ساختمان در مقوله انرژی، پانل‌های جذب نور خورشید PV بر روی آن نصب نمود.
مزایای سقف شیبدار تک بر
1- سوار کردن سقف شیبدار تک بر، بر فراز ساختمان کار ساده‌ای‌ست.
2- در مقایسه با سایر سقفها به مواد و مصالح کمتری نیاز است.
3- شیب تند این سقفها کمک می‌کند تا برف و باران سریع و راحت از روی‌آنها سرازیر شود و در نتیجه سقف شیبدار تک‌بر گزینه‌ای ایده‌آل برای مناطق برفی و بارانی محسوب میشود.
4- میتوان برای زیباتر جلوه‌دادن نمای ظاهری ساختمان و ارتقا بخشیدن ارزش‌های معماری بنا از این سبک طراحی بهره گرفت.
معایب سقف شیبدار تک بر
1. چنانچه شیب بام بیش از حد باشد، سقف بسیار کوتاه خواهد شد.
2- ساختمان‌هایی که در مناطق بادگیر و طوفان‌خیز واقع شده‌اند، اگر فقط از سقف شیبدار تک‌بر استفاده کنند با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهند شد.
سقف شیبدار تک بر
۲- معرفی و بررسی انواع سقف شیبدار چهاربر
بام شیبدار چهاربر یا ( Mansard Roof ) که با نام سقف فرانسوی شناخته میشود، شامل ٤ پانل است که شیب دو تا از پانل‌ها دو‌برابر شیب دو پانل دیگر است و از به‌هم پیوستن‌شان سقفی با شیب ملایم پدید می‌آید.
از آنجایی که بام شیبدار چهاربر منحصر به فرد و خاص است، با انتخاب زیرکانه و به جای مواد و مصالح می‌توانید کاری کنید که ساختمان شما خوش بدرخشد. شاید استفاده از فلزاتی همچون مس یا روی در بخش سراشیبی سقف در نگاه نخست به نظر گران و غیراقتصادی برسد. اما هزینه‌های ثانویه تعمیر و نگهداری سقف را در بلند مدت کاهش داده و انتخابی آینده نگرانه به شمار می‌رود. چیدمان شینگل‌های سنگی و چوبی در قالب یک الگوی لوزی شکل باعث میشود ساختمان شما نمایی متمایز و رویایی به خود گیرد.
از شینگل‌های ترکیبی که روی‌هم قرار میگیرند، استفاده نکنید. می‌توانید بخش سراشیبی سقف را با انتخاب یک الگوی منظم و با استفاده از شینگل‌های قیرگونی شده بیارایید. در ساخت بام شیبدار چهاربر می‌توانید از انواع مختلف مواد و مصالح استفاده کنید، اما حواستان به بخش کم شیب سقف باشد. اطمینان یابید مواد به کار رفته در این قسمت ضد آب بوده و آب به سرعت از روی آن تبخیر میشود و بدین‌سان از بابت انسجام و یکپارچگی سقف آسوده خاطر شوید.
مزایای سقف شیبدار چهاربر
1 - فضای بسیار بیشتری در اختیار سکنه منزل قرار می‌دهد تا از آن به عنوان اتاق زیر شیروانی یا بالا‌خانه استفاده کنند. به علاوه سبک و سیاق طراحی این نوع از سقفها به گونه‌ای‌ست که میتوان آن را باز گذاشت یا به‌هم متصل ساخت و با نصب یک پنجره زیر شیروانی زیبایی و نمای ساختمان را دو‌چندان کرد.
2- این نوع از سقفها برای افرادی که قصد دارند در آینده بخش‌های جدیدی را به ساختمان خود اضافه کنند، انتخاب شایسته و بسیار مناسبی به شمار می‌رود. (در وهله نخست خانه خود را طراحی نموده و بنا کنید، برای شروع کار می‌توانید به اجرای سقفهای شیبدار چهاربر و ساده بسنده کنید و در آینده یک اتاق یا پنجره زیر شیروانی به ساختمان‌تان بیفزایید. در این صورت با یک تیر دو نشان را می‌زنید.هم ارزش و بهای ملک خود را بالا می‌برید،هم به صاحب‌خانه فرصت می‌دهید تا به میل خود و متناسب با نیازهایش ساختار بنا را تغییر دهند).
معایب سقف شیبدار چهاربر
بخشی از سقف که شیب ملایمی دارد در برابر بارش سنگین برف آسیب‌پذیر بوده و نمی‌تواند تاب آورد. هزینه طراحی و اجرای چنین سقفهایی در قیاس با سایر سقفهای قدیمی بسیار بیشتر خواهد بود. چراکه ریزه‌کاری و آرایه‌های بیشتری در آنها نقش بسته است. با این حال فضای بیشتری که در اختیار ساکنین قرار می‌دهد و جلوه زیبایی که به نمای ساختمان می‌بخشد، گران‌تر بودن آن را تا حد زیادی جبران می‌کند.
سقف شیبدار چهار بر
3- معرفی و بررسی انواع سقف شیبدار چند بر :
این سقف در تمامی جهات گسترده شده و طول اضلاع تشکیل دهنده آن یکسان می باشد و در بخش فوقانی ساختمان به یکدیگر متصل می شوند تا تاج سقف را شکل دهند.
در ساخت بام های شیبدار میتوان به مانند سقف های شیروانی از انواع مختلف مواد و مصالح بهره برد. به عنوان مثال: شینگل‌ها، تایل، فلز، کاشی و موزاییک.
3-1 ) سقف شیبدار چند بر ساده ( Simple Hip ) : بهتر است بدانید که مرسوم ترین نوع سقف شیبدار سقف چندبر ساده می باشد که در دو سمت این مدل از سقف ها یک چند ضلعی قابل تشخیص است و در دو سمت دیگر یک مثلث دیده میشود. کناره های سقف در بخش فوقانی ساختمان به هم متصل می شوند و تاج این نوع بام را تشکیل می‌دهند.
3-2 ) سقف شیبدار متقاطع ( Cross Hipped ) : اساس طراحی و ساختار آن مشابه سقف های شیروانی متقاطع بوده و برای تحت پوشش قرار‌دادن بخش های مختلف ساختمان از چند بام شیبدار استفاده میشود. خط فاصل و مرز میان دو سقف را اصطلاحاً دره (Valley) می‌نامند.
نکته: احتمال جمع شدن آب در حد فاصل میان سقفها (Valley) زیاد است لذا می‌بایست در این قسمت‌ها از مواد و مصالح ضد‌آب بهره گرفت.
3-3 ) سقف شیبدار نصفه ( Half Hipped ) : عبارت است از یک بام شیبدار استاندارد که دو بخش کناری آن کوتاه‌تر بوده و لبه بام را شکل می‌دهند.
سقف شیبدار چند بر
